کودتای رضاخانی یا کودتای انگلیسی

کودتای رضاخانی یا کودتای انگلیسی

به گزارش آرتین، رسانه رسمی نوهنران ایران؛ ساناز احسانی- شاید برای شما هم این سوال پیش اومده باشه که سروکله خاندان پهلوی چطور توی ایران پیدا شد؟!

برای پیدا کردن جوابِ این سوال باید بریم به تاریخ سوم اسفندماه سال 1299 یعنی زمانی که رضا میرپنج یا همون رضاخان پهلوی با همراهی سید ضیاالدین طباطبایی و با کمک یه افسر انگلیسی به نام ژنرال ادموند آیرونساید کودتا کرد.

حالا این کودتا یعنی چی؟! یعنی به دست گرفتن حکومت به شکل کاملا ناگهانی و البته همراه با زور و خشونت.

بد نیست وضعیت و شرایط ایران رو در اون سال مرور کنیم:

در اون زمان احمدشاه قاجار پادشاه ایران بود و کشور اوضاع خیلی بدی داشت و مردم از حکومت قاجار خیلی ناراضی بودن. این عدم رضایت از حکومت قاجار هم باعث شکل‌گیری جنبش‌های مردمی زیادی شده بود، مثل جنبش میرزا کوچک‌خان جنگلی که به «نهضت جنگل» معروفه.

از طرفی هرج‌ومرج و ناامنی‌های ناشی از جنگ جهانی اول که تقریبا دوسالی ازش می‌گذشت توی ایران وجود داشت و این هرج‌ومرج و شرایط نامطلوب منافع دولت بریتانیا یا همون انگلیسی‌ها رو دچار خطر می‌کرد.

شاید الان این سوال به ذهنتون بیاد که انگلیسی‌ها توی ایران چه منافعی داشتن؟

باید بهتون بگم که دولت بریتانیا یا همون انگلیس در طول جنگ جهانی اول به ارزش نفت ایران پی برده بود و می‌خواست در طولانی‌مدت از نفتِ ایران بهره ببره.

اونا وقتی دیدن که اوضاع حسابی به هم ریخته است به این نتیجه رسیدن که باید یه فردِ قدرتمند روی کار بیاد و پادشاهِ جدیدِ ایران بشه و یه جورایی این اوضاع آشفته رو سر و سامون بده تا دولت بریتانیا(انگلیس) بتونه به اهداف شومش در خاک ایران دست پیدا کنه. پس دست‌به‌کار شدن و نقشه یه کودتا رو طراحی کردن؛ نقشه‌ای که بازیگران اصلی اون یه افسر انگلیسی به نام ژنرال آیرون ساید، رضا میرپنج (رضا پهلوی) و سید ضیاالدین طباطبایی بودن.

خلاصه اینجوری شد که در سوم اسفندماه سال 1299 کودتا اتفاق افتاد.

احمدشاه قاجار وقتی در این شرایط قرار گرفت، فرمان نخست‌وزیری سیدضیاءالدین طباطبایی رو صادر کرد، رضا پهلوی هم با لقب سردار سپه به عنوان فرمانده وزارت جنگ در اون زمان انتخاب شد و چند سال بعد یعنی در سال 1304 به پادشاهی رسید و حکومت پهلوی روی کار اومد.

بله، هر وقت تاریخ رو مرور می‌کنیم ردِپایِ شومِ انگلیسی‌ها و استعمار همیشه و همه‌جا هست، پس می‌شه به جای «کودتای رضاخان» بگیم «کودتای انگلیسی»…