کودتا و دست نشاندگان انگلیسی
تاریخ روایت میکند.
به گزارش آرتین، رسانه رسمی نوهنران ایران؛ فاطمه حکیمزاده- در روزگار پر از فراز و نشیب ایران کودتایی اتفاق افتاد که مسیر تاریخ ایران رو به سمتی دیگر تغییر داد. زمانی که دنیا در بیثباتی پس از جنگ جهانی اول به سر میبرد ایران بازیچه قدرتطلبیهای انگلیسیها شده بود.
بذارید خیلی کوتاه اوضاع اون زمان ایران رو براتون بگم. جنگ جهانی اول تاره تموم شده بود و دنیا درگیر عواقب بعد از این جنگ بود. مردم ایران از حکومت قاجار راضی نبودند و کشور درگیر مشکلات زیادی بود.
داستان از جایی شروع میشه که انگلیسیها که یکی از کشورهای پیروز در جنگجهانی اول بودند و رقیبهای استعمارگر دیگرشون درگیر مشکلات خودشون بودند در ایران قدرت گرفت. اونها همچنین به ارزش نفت در ایران پی برده بودند و میخواستند برای رسیدن به اهداف بلندمدتشون در ایران نظمی سیاسی و اقتصادی ایجاد کنند.
انگلیس قراردادی رو با وثوقالدوله امضا کرد که در پی این قرارداد تمام تشکیلات نظامی و مالی ایران به دست انگلیسیها میافتاد. اما با حضور مردم و مخالفت شدید افکار عمومی این قرارداد در مجلس به تصویب نرسید.
انگلیسیها که در اینجا ناکام موندند نقشهای دیگه کشیدن. تصمیمگرفتند که کودتایی در ایران ایجاد کنند تا با نشوندن یک دستنشانده بر مسند قدرت بتونن اوضاع سیاسی ایران رو مدیریت کنند.
البته این کودتا دوتا دلیل مهم دیگه هم داشت؛ اول اینکه اونها میترسیدند که کمونیست در ایران نفوذ پیدا کنه و قدرت افکارعمومی رو تغییر بده؛ دوم اینکه میخواستن منافع خودشون در کشور تحت استعمارشون یعنی هندوستان رو حفظ کنن. پس برای به اجرا درآوردن این کودتا دلیلهای محکمی داشتن.
قدم بعدی برای انجام کودتا افرادی بود که در ایران این کار رو به ثمر بشونن و کسی که بر مسند قدرت بشینه. سید ضیاءالدین طباطبایی مهره دولت انگلیس شد تا مقدمات کودتا را فراهم آورد.
رضامیرپنج معروف به رضاخان یا رضاشاه فرمانده قزاقها شد و در روز سوم اسفند با فرماندهی گروه نظامی قزاقها وارد تهران شد. بجز این دو نفر که اسمشون رو گفتیم افراد دیگری هم مستقیم یا غیرمستقیم درگیر این کودتا بودن و مقدمات ورود رضاخان و افرادش از قبل مهیا شده بود.
تهران تصرف شده بود. احمدشاه قاجار که زمان حکومتش به سر رسیده بود تنها و ترسیده از این اتفاق صیاءالدین طباطبایی را نخستوزیر کرد و رضاخان با لقب سردار سپه، به وزارت جنگ و فرماندهی لشکر قزاق رسید. به این ترتیب دستنشاندگان انگلیسی به قدرت رسیدند.
پیامدهای این کودتا سلطه کامل انگلیس بر ایران، ایجاد ارتش متحد، سرکوب شورشها و مبارزات آزادیبخش در ایران و همچنین قدرتگرفتن رضاخان بود.
چند سال بعد یعنی در سال 1304 رضاخان به قدرت رسید و شاه ایران شد و دوران حکمرانی خاندان قاجاریه به پایان رسید و فصل پهلویها شروع شد.
این داستان یک روز مهم در تاریخ ایران بود یعنی سوم اسفند سال 1299 که پیامدهای این کودتا رو در سالهای بعد و روزهای پس از اون رو باید بررسی کرد و دید که یک اتفاق تاریخی چه پیامدهایی داره و تأثیر اون در درازمدت و بلندمدت چیست.
برای خوندن تاریخ باید بدونیم که همیشه عوامل زیادی در پیدایش یک اتفاق تأثیرگذارند و تنها یه علت باعث ایجاد یک اتفاق مهم تاریخی نمیشه. ما هم اینجا سعی کردیم به چندتا از مهمترین علتهایی که باعث ایجاد این کودتا شد بپردازیم و مطالعات دقیقتر بمونه برای دوستداران اونهایی که میخوان بیشتر بدونن.
